Hoe werkt het?
In alle relaties zijn spanningen. Soms valt daarbij een klap of erger. Lichamelijk geweld in een relatie begint vaak min of meer ongemerkt, met kleine dingetjes. In dit model zie je dat het geweld steeds terugkomt. Het wordt een ‘spiraal’ genoemd, want het geweld wordt steeds heftiger als het vaker voorkomt.
In het plaatje hieronder zie je de vijf situaties van het model.
Fase 1: het begint
Als er in tijdens een ruzie een keer geweld plaatsvindt schrikken de partners vaak heel erg. De partners kunnen met elkaar uitpraten wat er gebeurd is en proberen samen naar een oplossing te zoeken om te voorkomen dat dit weer gebeurt.
Als de relatie gewelddadig is werkt het anders. Degene die geslagen is zal proberen om ervoor te zorgen dat er maar geen ruzie ontstaat. Dat kan bijvoorbeeld het door de pleger van het geweld altijd naar de zin te maken. De pleger kan bang zijn dat het slachtoffer de relatie zal beëindigen, waardoor hij of zij zich nog jaloerser en dwingender gaat gedragen.
Fase 2: de explosie
Er is weinig voor nodig om een ruzie te laten ontsporen. Waar dat aan ligt? Dat kan van alles zijn. Een slecht humeur, een ‘verkeerde opmerking’, maar ook verdovende middelen die ervoor zorgen dat mensen zich niet meer zo goed in de hand hebben. Er is altijd sprake van een opbouw, omdat de partners niet weten hoe ze spanningen op een andere manier met elkaar kunnen bespreken.
Fase 3: de spijt
Wat je vaak ziet is dat plegers van geweld proberen om te ‘downplayen’ (“Het viel allemaal erg mee, het was helemaal geen harde schop.”) of de schuld aan anderen te geven. Dan kan het slachtoffer de schuld krijgen, bijvoorbeeld omdat er sprake was van ‘uitdaging’.
Wat ook kan gebeuren is dat ze de schuld aan omstandigheden geven: stress op het werk bijvoorbeeld. Andere plegers zeggen dat ze niet anders konden, dat het ‘nodig’ was. Hoe raar het ook klinkt: dit zijn manieren om met spijt om te gaan.
Fase 4: terugwinnen
“Het zal nooit meer gebeuren. Echt niet. Nooit meer.” Met beloftes en cadeautjes probeert de pleger het slachtoffer terug te winnen. Wat je dan nogal eens ziet is dat de pleger het slachtoffer vraagt om te helpen het geweld te voorkomen. Daarmee wordt de verantwoordelijkheid verschoven! Daarnaast gebeurt het ook dat de pleger dreigt met zelfmoord, of het slachtoffer bedreigt met moord.
Fase 5: alles is weer goed
Alles lijkt weer goed te gaan. Het incident wordt vergeten, maar er is niets opgelost. Het ene incident wordt vergeven en vergeten, waardoor de echte oorzaak of oorzaken van geweld nog dieper begraven worden. Dat komt door alle energie die pleger en slachtoffer erin steken om het weer goed te maken. Dan is er weinig tot geen plek voor moeilijke gesprekken. Dit maakt het juist moeilijk om iets aan de relatie te doen of weg te gaan.
Het begint opnieuw
De spanning loopt weer op, en leidt tot een nieuwe uitbarsting van geweld. Hoe vaker de cirkel wordt doorlopen, hoe slechter het zelfvertrouwen van het slachtoffer wordt. Daardoor wordt het steeds moeilijker om uit de relatie te stappen.
In welke situatie komt dit voor?
Zoals we het hier beschreven hebben gaat het over geweld in een partnerrelatie.
Hoe kan ik het gebruiken?
Als je op een manier herkent dat je in deze cirkel zit, schakel dan hulp in van bijvoorbeeld het Algemeen Maatschappelijk Werk. Ook kun je contact opnemen met een zogeheten Steunpunt Huiselijk Geweld. Op deze site vind je alle vestigingen.
Gebaseerd op een uitleg van www.huiselijkgeweldflevoland.nl