Tijdens de eerste ambassadeursbijeenkomsten van Changing Healthcare werd heel snel duidelijk dat we het niet over techniek, niet over technologie, niet over glimmende hoogstandjes zouden gaan hebben. Acceptatie van onontkomelijke feiten was al meteen een belangrijk onderwerp.
Voor m’n blog van deze maand kwam er vandaag een interessant artikel voorbij: Accepteer dat mensen als kluizenaar leven. Erg prettig was dat een reageerder het artikel voor u en mij samenvat:
De essentie van dit artikel gaat over of je mensen, die als kluizenaar leven, in welke vorm dan ook, maar zonder overlast te veroorzaken, moet dwingen om hulp te aanvaarden.
Dat is een interessante stelling. ‘Duurzaamheid’ lijkt veel te maken te hebben met voorkomen, met preventie. Dat is deels zeker waar. Door goede preventie zullen veel mensen minder dure zorg nodig hebben. Een aantal mensen zal hierdoor echter niet bereikt worden. En sommige mensen wíllen of kúnnen niet bereikt worden. In hoeverre kunnen wij, de maatschappij, dat accepteren?
Eenvoudige scheidslijn
De scheidslijn lijkt in eerste instantie duidelijk. De mensen die ervoor kiezen om niet te wíllen hebben hun eigen verantwoordelijkheid daarin genomen. Zij hoeven niet gedwongen te worden zorg te accepteren, zolang ze geen gevaar voor de omgeving zijn.
De mensen die dat niet kúnnen – bijvoorbeeld vanwege een psychiatrische aandoening – zouden wel gedwongen moeten worden om zorg te accepteren, omdat ze overlast en zelfs een gevaar voor de omgeving kunnen betekenen.
Was alles maar zo eenvoudig
Zo simpel is het natuurlijk niet. De scheidslijn kan niet eenvoudig getrokken worden. Bezorgt iemand die zichzelf te gronde richt niet hoe dan ook een vorm van overlast voor liefhebbenden? Is het logisch om iemand met een psychiatrische aandoening te benaderen alsof die geen eigen verantwoordelijkheid heeft?
Het lijkt me altijd maatwerk. In dat maatwerk staat wat mij betreft voorop dat in eerste aanleg besproken wordt welke keuzes men heeft en maakt. Ik ben ervan overtuigd dat dát het goede gesprek is. Hoe klein de keuzemogelijkheid soms ook is, keuze betekent grip én verantwoordelijkheid.
Een ander verhaal van vanochtend benadrukt dat, wat mij betreft: De finale van een zelfgekozen dood. Ik heb met tranen in mijn ogen gelezen hoe Siep Pietersma een keuze kon en mocht maken. Hij werd daarin gesteund door zijn vrouw.
Zij accepteerden.